Kreatyna jest popularnym suplementem wśród sportowców. Szczególnie upodobały ją sobie osoby rozpoczynające swoją przygodę ze sportami siłowymi. Ale czy kreatyna może być używana przez osoby w podeszłym wieku?
Podczas intensywnej pracy mięśni dochodzi do przemiany ATP (adenozynotrifosforan). W wyniku odłączenie jednej cząsteczki fosforu otrzymywana jest energia, wykorzystywana dalej przez komórki mięśniowe. Aby ATP powróciło do swojej pierwotnej formy, zachodzi jednocześnie glikoliza beztlenowa i rozkład fosfokreatyny, która oddaje swoją cząsteczkę fosforu.
Następnie kreatyna ulega fosforylacji z udziałem enzymu kinazy kreatynowej i powstaje fosfokreatyna. Energia w niej zmagazynowana może być zużyta do różnych procesów np. syntezy nowych białek. Im większy dostęp do kreatyny tym szybciej te procesy zachodzą. Zwiększa się wytrzymałość wysiłkowa.
Kreatyna naturalnie występuje w mięśniach (ok. 95%), ale znaleźć ją można również w nerkach, wątrobie, jądrach oraz mózgu. Dodatkowo trzeba nadmienić, że ma potencjalne działanie przeciwutleniające. Chroni mięśnie przed stresem oksydacyjnym i zapobiega niszczeniu mitochondriów w komórkach mięśni.
Znajduje się ona na międzynarodowej liście substancji o naukowo potwierdzonej skuteczności i jest całkowicie bezpieczna. Przyjmowanie jej w formie monohydratu kreatyny nie wiąże się z żadnymi przykrymi konsekwencjami. Nadmiar, niewykorzystany przez organizm wydalany jest z moczem.
Kreatyna – suplement dla starszych osób?
Jest to substancja anaboliczna, czyli sprzyjająca procesom tworzenia nowych komórek. W kontekście osób starszych jest to bardzo ważna informacja. Z wiekiem zmniejsza się masa mięśniowa (szczególnie u kobiet) a co za tym idzie, zostaje osłabiony również układ szkieletowy. Spada wydolność, energia i wytrzymałość mięśniowa.
Okazuje się, że przyjmowanie kreatyny, może poprawić jakość życia, nawet w podeszłym wieku. Zasadniczo potrzebne są dokładniejsze badania, ale wyniki badań są obiecujące. U osób starszych, które nie brały udziału w ćwiczeniach siłowych, branie kreatyny przyczyniło się do wzrostu beztłuszczowej masy ciała. Poprawiła się ich zdolność funkcjonalna oraz zwiększyła się wytrzymałość i siła mięśni.
Dzięki zwiększeniu się masy mięsniowej możliwe jest zachamowanie demineralizacji kości. Dużo lepsze efekty przynosi połączenie suplementacji z odpowiednio dobranymi ćwiczeniami oporowymi. Niestety regeneracja masy kostnej jest mało prawdopodobna.
Kreatyna, a funkcje poznawcze i praca mózgu
Wyższe stężenie kreatyny w mózgu może istotnie poprawić wydajność neuropsychologiczną. Związane jest to z neuroprotekcyjnym działaniem kreatyny i tym, że jest ona również wykorzystywana w komórkach nerwowych jako jedna ze składowych poziomu energii.
Efekt jest najlepiej widoczny u osób starszych. Znacznie poprawiają się ich funkcje poznawcze. Jednocześnie prowadzone są badania związane z leczeniem choroby Alzhaimera i choroby Parkinsona. Wyniki jednak nie są zadowalające.
Ciekawe wydaje się badanie nad depresją u kobiet uzależnionych od metaamfetaminy https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26457568
W badaniu brało udział 14 kobiet, które przez 8 tygodni przyjmowały codziennie 5 g monohydratu kreatyny. 11 z pośród nich ukończyło badanie. Depresja była mierzona za pomocą Hamilton Depression Rating Scale (HAMD). Już po 2 tygodniach zanotowano poprawę wyników, które utrzymywały się po zakończeniu badania. Zanotowano również znaczne wysycenie fosfokreatyny w mózgu.
Jak zacząć suplementować kreatynę?
Osoby z problemami z nerkami nie powinny próbować dawkowania ponad 20-30 g na dobę. Na początek powinno wystarczyć 3-5 g dziennie. Nie ma jednak znaczenia jaką formę będziemy brać. Najlepiej monohydrat kreatyny przyjmować w obecności węglowodanów, ponieważ insulina „wtłacza” ją w komórki.
Nie można podchodzić stereotypowo do suplementacji z pozoru środkami wyłącznie dla sportowców. Kreatyna jest bezpieczna zarówno dla kobiet i osób starszych. Nie zrobią one z człowieka typowego „koksa”, bo do tego potrzebne są zupełnie inne substancje. Nie trzeba się jej bać, ponieważ może ona pomóc w polepszeniu jakości życia.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
Wybrane źródła:
1.https://pl.wikipedia.org/wiki/Kreatyna
2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24304199
3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21394604
4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24530883
5.https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00726-016-2239-7
6.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26297632
