Taumatyna (E 957) to niezwykła substancja intensywnie słodząca dopuszczona do obrotu w Polsce i stosowana w produkcji niektórych wyrobów spożywczych od stycznia 1998 r. Przyznam się szczerze, że wcześniej o niej nigdy nie słyszałem, ale z informacji, które znalazłem wynika, że jest to jeden z lepszych zamienników cukru dostępnych w sprzedaży.
Z pośród wszystkich słodzików jest fenomenem, ponieważ taumatyna jest naturalnie występującym białkiem pozyskiwanym z owoców rośliny Thaumatococcus daniellii. Równocześnie jest obecnie uważana za najsłodszą naturalną substancję słodzącą. Jest ona około 2000-3000. razy słodsza od sacharozy (dla porównania popularne ostatnio liście Stevii są tylko 30 razy słodsze od sacharozy, a stewiozydy – 300 razy). Rośliny T. danielii zostały odkryte przez brytyjskiego lekarza wojskowego W. F. Daniella w 1840 roku w Afryce Zachodniej, ale dopiero w 1972 roku białko taumatyna zostało wyizolowane z ich owoców. Obecnie produkowana jest przez bakterie zmodyfikowane genetycznie oraz pozyskiwana z ekstraktu z owoców.
W odróżnieniu od innych substancji intensywnie słodzących (tj. acesulfam K oraz sacharyna i jej sole Na, K i Ca), taumatyna jest związkiem całkowicie trawionym przez organizm człowieka. Na całym świecie jest uznawana za bezpieczną dla zdrowia. Wyżej wymienione syntetyczne słodziki nie są metabolizowane w organizmie człowieka i są wydalane z organizmu w postaci niezmienionej.
Kaloryczność taumatyny wynosi 4 kacl/1g, ale z powodu dużej słodyczy stosuje się ją w bardzo mały ilościach. Łatwo rozpuszcza się w wodzie i nie rozkłada się w wysokich temperaturach, więc można ją z powodzeniem stosować w napojach oraz w piekarstwie czy cukiernictwie. To niezwykłe białko znalazło również zastosowanie w farmacji. Dodawane jest do suplementów diety i leków maskując ich gorzki smak, ale nie zmieniając ich właściwości leczniczych.
Gdzie występuje taumatyna?
Taumatyna wzmacnia niektóre aromaty i smaki, współdziałając z innymi substancjami wzmacniającymi smak i aromat np. z glutaminianem sodu. Stosowana jest również do maskowania niekorzystnych posmaków, metalicznych i gorzkich, w produktach niskosodowych. Potęguje smak mięty, cynamonu czy imbiru jednocześnie niwelując nieprzyjemny piekący posmak. Sam słodki smak taumatyny pojawia się z ok. 15 sek. opóźnieniem, ale utrzymuje się długo i zanika powoli (ok. 30 min). Taumatyna widnieje na etykietach produktów pod symbolem E-957.
Można ją spotkać w jogurtach, ciastkach, gumie do żucia, sokach, napojach owocowych, lodach, wodzie mineralnej. Idealny dla osób, które m.in. chciałyby korzystać ze zdrowotnych właściwości imbiru, ale jest on dla nich za intensywny w smaku. Jedyną niewiadomą dla mnie jest brak tej substancji w sprzedaży. Przeszukałem dużą część Internetu i ku mojemu zdziwieniu nie znalazłem sklepu, w którym można by ją zakupić. Szkoda.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
A czy jeśli taumatyna jest w składzie produktów, z tym oznaczeniem technologicznym E, to jest jednocznaczne z tym, że jest ona substancją słodzącą je i nie powinno być w nich cukru albo syropu g-f?
Jeżeli dodatkowo nie jest wyszczególnione, że znajduje się w tym produkcie syrop glukozowy, to tak właśnie powinno być jak piszesz.