Zespół jelita drażliwego to trudna do zdiagnozowania chorobą, ponieważ podwaliną jej rozwoju może być wiele czynników. Czasem nawet nieradzenie sobie ze stresem. Na razie jeszcze pominę aspekt psychologiczny i skupię się na diecie, bo dzięki niej w dużej mierze można złagodzić objawy.
Jednoznacznie nie można określić, czego zjedzenie jest bezpieczne, a co może już wywołać negatywną reakcję ze strony jelit. Każdy człowiek to inny organizm, który w fascynujący sposób przetwarza materię organiczną na energię.
Praktycznie jest trudno dobrać jeden jadłospis i zastosować go u kolejnych 10-ciu, 20-tu osób. Zawsze znajdzie się coś co może zniweczyć całe starania. Nie mniej – trzeba próbować i obserwować. Nie musi to być od razu biegunka, ale może być np. pogorszenie samopoczucia, senność, rozdrażnienie.
To tych zaleceń proszę podchodzić uważnie. Prócz tego, iż stosuje się je podczas leczenia chorób jelit, to w dalszym ciągu kontekst jelita drażliwego jest bardziej skomplikowany.
Dieta powinna być bogata w dobrze przyswajalne białka, umiarkowaną ilość błonnika pokarmowego i niską ilość tłuszczów. W zależności czy zaparcia występują częściej można zwiększyć podaż błonnika poprzez wprowadzenie do diety kleików z siemienia lnianego lub nasion chia oraz przecierów z warzyw i owoców.
Zalecenia dietetyczne:
– picie dużej ilości wody (2-3l dziennie, im więcej błonnika w diecie, tym więcej wody, ponieważ można nabawić się zaparć),
– spożywanie regularnych posiłków,
– wybierać młode warzywa, gotować i rozdrobnić,
– zjadać produkty wzmacniające procesy fermentacyjne: cukier buraczany, cukier mleczny, kawa zbożowa, woda z miodem o temp. pokojowej, soki owocowe i warzywne, zsiadłe mleko, maślanka, jogurt, kefir, namoczone suszone śliwki, cykoria,
– główne źródło białka powinno pochodzić z produktów roślinnych i nabiałowych,
– tłuszcze to masło, oliwa, olej rzepakowy,
W przypadku rozwolnienia polecane są produkty zmniejszające perystaltykę jelit, czyli owoce i warzywa bogate w błonnik rozpuszczalny np. dynia, marchew, banan, tarte jabłko. Dodatkowo może pomóc siemię lniane, kisiel, kleik ryżowy, żelatyna, mocna gorzka herbata, kakao na wodzie, czerwone wytrawne wino, herbata z liści maliny, napar z suszonych czarnych jagód.
Produkty zalecane:
– mąki z niskiego przemiału,
– pieczywo czerstwe – razowe, żytnie mieszane z otrębami, chrupkie, itp.,
– kasze – gryczana, jaglana, jęczmienna,
– płatki zbożowe (np. owsiane, jaglane, orkiszowe),
– nabiał o niskiej zawartości tłuszczu (mleko, jogurt naturalny, kefir, maślanka, śmietana, twaróg, ser biały),
– jaja (najlepiej gotowane na miękko),
– chude mięsa (królik, drób, cielęcina), gotowane, duszone lub smażone bez tłuszczu,
– chude ryby (dorsz, lin, leszcz, karmazyn, sandacz, szczupak)
– masło, olej rzepakowy, sojowy, arachidowy, oliwa z oliwek (w ograniczonych ilościach),
– warzywa i owoce praktycznie bez ograniczeń, ale trzeba uważać na te wzdymające (czyli np. kapusta, fasola),
– słaba herbata i kawa zbożowa, napary ziołowe (mięta, krwawnik, dziurawiec, rumianek),
– zupy na wywarach z jarzyn (mogą być zagęszczone mąką i mlekiem), zupy owocowe, jarzynowe, mleczne, z kaszami lub ziemniakami,
– sosy na wywarach z jarzyn, na odtłuszczonych wywarach z mięsa i drobiu, zagęszczone mąką.
Produkty przeciwwskazane:
– pieczywo razowe, grube kasze, ciemne mąki razowe,
– mąka kukurydziana i ziemniaczana,
– pieczywo typu cukierniczego, zwykłe białe pieczywo,
– ryż biały, kasza manna, kasza kukurydziana,
– sery dojrzewające (pleśniowe),
– z wiadomych powodów warzywa i owoce wzdymające: rośliny strączkowe (fasole, groch), warzywa cebulowe, warzywa kapustne, ogórki, czereśnie, niedojrzałe owoce ze skórką,
– wszelkie produkty smażone (np. frytki, placki ziemniaczane), pieczone i ostro przyprawione,
– tłuste produkty spożywcze (smalec, tłuste sery, tłusta śmietana, masło kokosowe, wędliny, pasztety, podroby, tłuste ryby, kaczki, gęsi, dziczyzna),
– oczywiście zabronione są wszelkie słodycze i alkohol oraz używki typu kawa.
Same założenia i dieta nie są jakoś bardzo skomplikowane, stwierdziłbym, że raczej jest to dieta racjonalna z ograniczoną ilością tłuszczu w diecie. Do listy zabronionych produktów można dodawać te, po których wiemy, że się źle czujemy lub wiemy, na które mamy alergię pokarmową. Nie dla każdego jest mleko czy mąka żytnia.
Dieta i suplementy ziołowe to dwa z trzech aspektów, które chciałem poruszyć w związku z zespołem jelita drażliwego. Ostatnie zagadnienie jest chyba najtrudniejsze, bo dotyczy psychiki.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
