Majeranek ogrodowy znany jest również jako lebiodka. Od setek lat znany jest jako śródziemnomorska przyprawa, która podkreśla smak nie tylko mięsnych dań. Dzięki dużej zawartości olejków eterycznych jest roślina ta jest bardzo dobrym surowcem leczniczym. Wykorzystywany jest np. podczas przeziębienia i problemów z układem trawiennym.
Majeranek ogrodowy (Origanum majorana L.) można z powodzeniem hodować w przydomowym ogródku czy też na oknie w doniczce. Może być stosowany jako świeża albo ususzona roślina. Najłatwiej przetwarzać jest otarte z łodyg listki.
Lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.) to bylina rosnąca na suchych zboczach w całej Polsce. Jest to dzika odmiana majeranku, która zwyczajowo nazywana jest dzikim majerankiem. Jej właściwości są praktycznie takie same jak popularnej przyprawy. Jednakże ziele lebiodki ma intensywniejszy, ostry i korzennych aromat.
Substancje biochemiczne czynne i właściwości majeranku
Czy majeranek, czy lebiodka, jeżeli chodzi o skład chemiczny wyszczególnić można przede wszystkim dużej ilości olejków eterycznych. Olejek majerankowy zyskał swoją popularność dzięki przynoszeniu ulgi podczas przejedzenia oraz jako lek na niestrawność. W aromaterapii wykorzystywany jest jako środek na bóle głowy, w tym bóle migrenowe. Olejek majerankowy ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne.
Dodatkowo związki garbnikowe w suchym zielu mogą stanowić nawet 1% masy. Garbniki polecane są przy biegunkach. Z tego też powodu podaje się długoparzoną, czarną herbatę. Młode pędy majeranku zawierają duże ilości rutyny i witaminy C, który przyczyniają się pośrednio do wzmacniania odporności na drobnoustroje.
Majeranek ma właściwości wspomagające trawienie, ograniczające nadmierną fermentację pokarmu w jelitach i pobudzające wydzielanie soku żołądkowego. Bioaktywne składniki byliny wykazują działanie żółciopędne, przeciwbiegunkowe, a nawet działają uspokajająco, jako środek przeciwnerwicowy. Olejki stosowane są przy niedrożności nosa (katarze), zapaleniu zatok bocznych nosa, kurczach dróg oddechowych i astmie.
Majeranek wykorzystanie w kuchni i domowej apteczce
W kuchni włoskiej majeranek jest częstym dodatkiem do mięsa mielonego i siekanego, makaronów i pizzy. W Meksyku jest częścią wielu mieszanek przyprawowych. Ogólnie gdzie kuchnia jest raczej ciężkostrawna to powinno używać się majeranku/lebiodki.
Domowa maść
Świeże listki majeranku należy utrzeć pół na pół z stałym tłuszczem. Oryginalnie w przepisie był użyty smalec, ale myślę, że olej kokosowy będzie dobrym wyjściem. Przygotowana masa powinna przeleżeć przynajmniej przez noc. Następnie trzeba ją przetopić i odcisnąć przez naturalne płótno. W celu wzmocnienia właściwości maści można dodać parę kropli innego olejku np. sosnowego. Stosować zewnętrznie – otarcia, nieżyt nosa, bóle głowy. Przetrzymywać w lodówce.
Napar na przeziębienie
Pół łyżeczki ziela na pół szklanki wrzątku. Zaparzać przez 10 minut, a następnie odcedzić. Napar najlepiej popijać 2-3 razy dziennie. Polecany jest przy przeziębieniu, zaflegmieniu płuc, braku apetytu, niestrawności, biegunce. Po ostygnięciu można posłodzić łyżeczką miodu.
Inhalacja
2 łyżki (ok. 30 g) suszonego majeranku zalewamy pół litrem wrzątku w dużej misce. Przykrywamy głowę ręcznikiem i pochylamy się nad miską. Uwaga, żeby się nie oparzyć parą. Inhalacja może pomóc na katar i problemy związane z przeziębieniem.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
Wybrana bibliografia: Apteka Natury. Poradnik Zdrowia. Jadwiga Górnicka, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2011 Lecznicze Przysmaki. Teresa Lewkowicz-Mosiej, Studio Astropsychologii, 2004
