Bez czarny (Sambucus nigra) nazywany również bzem lekarskim jest pospolicie występującym w Polsce wysokim krzewem. Czy chwast może wyleczyć przeziębienie?

W ziołolecznictwie wykorzystywane są zarówno ciemnofioletowe owoce o krwistoczerwonym soku jak i białe, czasem kremowe kwiaty. W owocach znajduje się dużo antocyjanów, nadających im piękny kolor oraz cukry redukujące, garbniki, pektyny, witamina C i witaminy z grupy B. Kwiaty zawierają natomiast flawonoidy, kwasy organiczne i wielofenolowe, garbniki, dużo soli mineralnych oraz jeszcze dokładnie nieprzebadane substancje o działaniu napotnym.

Jagody przetwarzane są głównie na konfitury i wina. W Polsce zachodniej i środkowej popularną była zupa z owoców bzu zabielaną mlekiem, nazywaną fafułą/gzicą. W niektórych krajach europejskich szczególnie w Anglii, Szwecji i na Węgrzech z kwiatów bzu produkuje się musujący napój, zasypując kwiatostany cukrem i zalewając wodą. Napój jest gotowy do spożycia po kilku dniach i dostępny powszechnie w wielu sklepach. Drugim ciekawym sposobem użytkowania kwiatów to ich smażenie w cieście naleśnikowym.

Właściwości kwiatów bzu:

– działają napotnie i lekko moczopędnie,

– wykazują właściwości przeciwgorączkowe i wykrztuśne,

– napary wzmacniają organizm i stosowane są na przeziębienie,

– uszczelniają naczynia krwionośne.

Właściwości owoców bzu:

– pomagają w usuwaniu szkodliwych produktów przemiany materii,

– działają lekko przeczyszczająco i odtruwająco,

– mają właściwości przeciwgorączkowe i przeciwbólowe,

– wspomagają leczenie nerwobóli i stanów zapalnych żołądka i jelita,

– działa pomocniczo w gośćcu (Reumatoidalne Zapalenie Stawów).

Dodatkowo najnowsze badania pokazują, że ekstrakty z liści, kory i owoców wykazują działanie przeciwdrgawkowe. Badania były prowadzone na myszach, ale wyniki są bardzo pozytywne. Przy atakach epileptycznych dużą rolę odgrywają receptory GABA, które pełnią ważną rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego. Ekstrakty najprawdopodobniej oddziałują na poziom GABA, dlatego działają przeciwdrgawkowo. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27460744

Ciekawe badanie przeprowadzili naukowcy z Australii. Zauważyli oni, że podróże samolotem sprzyjają osłabieniu odporności, przez co podniebni-podróżnicy szybciej łapią infekcje. Owoce z czarnego bzu zmniejszają czas trwania i objawy przeziębienie. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27023596

Aczkolwiek przetwory z bzu czarnego są bardzo zdrowe, to bezwzględnie trzeba pamiętać, że nie wolno spożywać surowych części roślin. Występujące w nich sambunigryna i sambucyna są trujące. Smażenie czy gotowanie bez przykrywki niszczy te szkodliwe substancje.

Syrop z bzu pomimo podobnych właściwości leczniczych jak syrop z malin nie zyskuje dużej popularności, pewnie ze względu na swój specyficznym smak.

Pozdrawiam i życzę zdrowia

Rafał