Miód Manuka to unikalny produkt wyłącznie występujący w Nowej Zelandii i części Australii. Jego wyjątkowe właściwości są przedmiotem licznych badań naukowych.
Miód Manuka wytwarzany jest w dużej mierze tylko z nektaru kwiatów pochodzącego z krzewów Manuka (Leptospermum scoparium). Nazwa rośliny pochodzi z języka maoryskiego i oznacza „drzewo herbaciane”, ponieważ liście wykorzystuje się do parzenia herbaty.
Lecznicze właściwości miodów znane są w każdej części świata. Nasze małe, żółto-czarne przyjaciółki potrafią wydobyć z pyłków kwiatów niesamowicie wartościowe i prozdrowotne substancje. Chociaż Nowozelandzcy tubylcy od setek lat czerpią korzyści ze spożywania miodu Manuka to relatywnie od niedawna nauka wie dlaczego ten miód jest tak unikalny.
W 2008 roku został zidentyfikowany metyloglioksal (MGO), która wykazuje szczególne właściwości bakteriobójcze. Dwa niezależne laboratoria w tym samym czasie doszły do tego samego wniosku. Metyloglioksal powstaje wskutek dehydratacji dihydroksyacetonu (DHA), który naturalnie występuje w nektarze krzewów Manuka.
Wcześniej w latach 80-tych XX wieku profesor Peter Molan z Uniwersytetu Waikato w Nowej Zelandii rozpoczął propagowanie miodu Manuka jako remedium na wiele chorobotwórczych bakterii, jednakże nigdy nie udało mu się zidentyfikować wyjątkowego składnika jakim jest MGO.
Warto wiedzieć, że certyfikowane i standaryzowane miody Manuka mają oznaczenie ile miligramów MGO znaduje się w 1 kg produktu. Jest to ważna informacja, ponieważ pozwala ona skuteczniej dobrać kurację. Oryginalne miody mają oznaczenie od MGO 100+ do MGO 600 +.
Oznaczenie UMF/NPA
Wśród najpopularniejszych oznaczeń znajdują się również oznaczenia UMF/NPA. Powstało z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na miód Manuka na świecie i konieczność ochrony marki. Z uwagi na to powstała organizacja UMFHA (Unique Manuka Factor Honey Association), nazywana AMHA (Active Manuka Honey Association) – jedyny właściciel znaku UMF®, zrzeszający kilkudziesięciu producentów miodu. Bada ona każdą partię miodu i nadaje i nadaje jej czynnik UMF®, w zależności od wykrytej siły antybakteryjnej miodu.
Dlaczego oznaczenie UMF® jest tak istotne? Ponieważ świadczy o sile antybakteryjnej miodu i o tym, że miód został poddany rygorystycznym badaniom organizacji UMFHA. To zaś daje gwarancję zakupu sprawdzonego produktu.
- UMF 5+ (niska siła miodu)
- UMF 8+ (niska siła miodu – przeznaczony dla dzieci)
- UMF 10+ (średnia siła miodu)
- UMF 15+ (wysoka siła miodu)
- UMF 20+ (najwyższa siła miodu)
Oznaczenie, podane w KFactor wskazuje z kolei na stężenie pyłku kwiatowego krzewu Manuka, zawartego w miodzie, badanego z użyciem atomowego rezonansu magnetycznego. W ten sposób określa się zawartość pyłku między KFactor 12 i KFactor 16.
Wartość MGO i UMF jest przeliczana i przyjmuje się dla UMF16+ odpowiednio 548+ MGO.
UWAGA: Producenci, którzy nie posiadają znaku UMF® nie poddali swoich produktów takim badaniom.
Miód Manuka dobry (a może lepszy) jak antybiotyk
Ogólnie miodom przypisuje się wiele cennych właściwości, ale ten nowozelandzki wyróżnia się na tle innych. Podstawową właściwością pszczelego wyrobu jest jego działanie przeciwbakteryjne. Szerokie spektrum działania większości gatunków miodów opiera się na dużej zawartości nadtlenku wodoru, niskim pH i wysokim stężeniu węglowodanów. Cukry wytwarzają bardzo duże ciśnienie osmotyczne, przez które komórki bakterii zostają „wyssane” (odwodnione) i umierają. Niskie pH uniemożliwia sprawny wzrost bakterii.
Naukowcom wszystko się zgadzało, ale stężenie nadtlenku wodoru w miodach Manuka odstawało od normy – był niższy. Badacze postanowili znaleźć odpowiedź, dlaczego pomimo to wykazuje on nawet lepsze w kilku przypadkach działanie antyseptyczne. Wtedy właśnie odkryto metyloglioksal i stwierdzono, że ważny jest również udział leptozyny oraz związków fenolowych w niszczeniu bakterii i ich biofilmu.
Biofilm jest to struktura wielokomórkowa bakterii (lub grzybów) składająca się z białek i cukrów. Przylegają one ściśle nie tylko do powierzchni biologicznych (płytka nazębna, skóra, błony śluzowe), ale mogą również tworzyć się na przedmiotach użytku codziennego (szczoteczka do zębów, cewniki). Skutecznie chronią bakterie przed antybiotykami, utrudniając jednocześnie ich wchłanianie. Jest bardzo trudno zniszczyć powstały biofilm. Miód Manuka jednak dokonuje tego w dość skuteczny sposób.
Dodatkowo bakterie odznaczające się antybiotykoodpornością nie wykazują nabywania odporności na działanie miodu. Fakt ten można wykorzystywać przy dobieraniu kuracji antybiotykowej, w celu zminimalizowania możliwości uodporniania się bakterii na dany antybiotyk.
Leczenie chorób wewnętrznych
Badania kliniczne wykazały, że miód Manuka nie tracił swoich właściwości po zetknięciu z kwasami trawiennymi w żołądku. Oddziaływanie jednak prozdrowotnych substancji może ograniczać się do przewodu pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek, jelita). Wspomniany wcześniej metyloglioksal (MGO) wykazuje silne działanie przeciwdrobnoustrojowe zarówno w stosunku do bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych.
Do tych ostatnich zaliczają się względnie beztlenowe bakterie z rodzaju: Escherichia, Enterobacter, Salmonella, Shigella i Yersinia. To one są najczęściej odpowiedzialne za bóle brzucha, dur brzuszny, biegunkę czy zapalenia żołądka i jelita. Helicobacter pylori to bakterie odpowiedzialne za powstawanie wrzodów żołądka, stanów zapalnych błon śluzowych żołądka a nawet zmian nowotworowych w jego obrębie. W obecności odpowiedniego stężania roztworu miodu Manuka dochodzi do zahamowania ich wzrostu. Inni badacze odkryli, że przy wspólnym podawaniu oleju bogatego w omega-3, wystarczy ok. 2% stężenie miodu, aby przynieść pożądany efekt.
Płukanie jamy ustnej roztworami miodu Manuka może być prewencyjnym działaniem zabezpieczającym przed rozwojem płytki nazębnej. Ponadto niektóre badania sugerują, że może on pomóc wyleczyć zapalenie dziąseł i ozębnej.
W badaniach prowadzonych na szczurach naukowcy potwierdzili przeciwzapalne zadziałanie miodu przy zapaleniach jelita i okrężnicy. Daje to nadzieję osobą borykającym się z zespołem jelita drażliwego. Odpowiednio przeprowadzona terapia może w znacznym stopniu zmniejszyć objawy choroby.
Leczenie chorób zewnętrznych
Miód Manuka dość swobodnie był (jest) wykorzystywany przez tubylców na Nowej Zelandii jako maść przyspieszająca gojenie się ran. Potwierdzone antyseptyczne działanie miodu może w realny sposób przyczynić się do lepszego zabezpieczenia rany przed niebezpiecznymi drobnoustrojami.
Prowadzono badania nad wykorzystaniem roztworów miodu do leczenia ran po odleżynach, wrzodów gruźliczych, ropni cukrzycowych, żylaków i martwic różnego pochodzenia. Głównymi powodami w stosowaniu miodu jest jego naturalność, brak efektów ubocznych, nietoksyczność i łatwa dostępność. Duża lepkość miodu zabezpiecza ranę, a obecność fruktozy odżywia tkanki inicjując szybszą regenerację naskórka.
Ponadto miód można wykorzystywać jako maseczki na twarz w celu poprawy jej wyglądu. Po nałożeniu należy go zmyć wodą i mydłem. Polecany jest na problemy z cerą, wypryski i egzemy, oraz w przypadku alergicznych schorzeń skórnych.
Podsumowanie
Naukowcy potwierdzają, że miód Manuka wykazuje również działanie przeciwwirusowe. Działa synergistycznie z lekami i może pomóc w kuracji przeciw wirusowi grypy oraz półpaśca.
W badaniach na myszach w kontekście zahamowania rozwoju komórek czerniaka miód podawany z lekiem przeciwnowotworowym działał znacznie lepiej niż sam lek. Zostało również znacznie wydłużone życie doświadczalnych zwierząt.
Kwasy fenolowe, kwasy aromatyczne, kwas abscysynowy, flawonoidy (kwercetyna, luteolina) i karotenoidy odpowiadają za właściwości przeciwutleniające miodu. Związki te są dobrymi środkami przeciwalergicznymi, przeciwzapalnymi i bakteriobójczymi.
Regularne spożywanie miodu Manuka (czy innych typowo Polskich) może przyczynić się do polepszenia działania układu odpornościowego, zwiększenia witalności i polepszenia samopoczucia. Warto rozważyć tego typu słodką kurację.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
