Witamina A jest bardzo ważną substancją dla zdrowia człowieka. Dlaczego? Bierze udział w szeregu bardzo ważnych procesach życiowych. Jednak trzeba uważać – można ją przedawkować.
Witamina A – najważniejsze informacje:
- Jedna z czterech witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (obok witamina D, E, K).
- Magazynowana jest przez wątrobę.
- Syntetyzowana w przewodzie pokarmowym (jelitach) z beta-karotenu i innych karotenoidów.
- Niezbędna do procesów reprodukcji, wzrostu i rozwoju nowy komórek.
- Uczestniczy w procesach widzenia (przekształcana jest w retinol, który niezbędny jest do widzenia przy niedoborze światła).
- Zapobiega powstawaniu ślepoty zmierzchowej („kurza ślepota” – niezdolność oka do przystosowania się do widzenia po zmroku, w ciemności).
- Chroni rogówkę oka przed nadmiernych wysychaniem.
- Wpływa na właściwy wzrost i rozwój kości oraz zębów.
- Wzmacnia żuchwę i zapobiega wadą zgryzu.
- Odpowiada za utrzymanie prawidłowego funkcjonowania nabłonka skóry, przewodu pokarmowego i oddechowego.
- Wzmacnia skórę, włosy i paznokcie.
- Ochroni nabłonek przed szkodliwym działaniem drobnoustrojów (wzmacnia ściany komórkowe utrudniając przenikanie bakterii).
- Leczy opryszczkę wargową, półpasiec, brodawki skórne, zakażenie oczu i drożdżycę pochwową.
- Wzmacnia odporność organizmu na ataki chorobotwórczych drobnoustrojów.
- Zmniejsza skutki uboczne chemioterapii u pacjentów oddziałów onkologicznych.
- Witamina A jest składnikiem kremów przeciwtrądzikowych i przeciwzmarszczkowych.
- Może pomóc w przypadku leczenia przewlekłych chorób płuc.
- Bardzo silny przeciwutleniacz (chroni przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki).
- Źródła zwierzęce w diecie: wątroba, jaja, tłuszcze zwierzęce, ryby, masło.
- Źródła roślinne (beta-karoten): żółte, pomarańczowe i czerwone owoce (np. marchewka, morele), ciemnozielone warzywa (np. szpinak, brokuł).
- Może być toksyczna – nie wolno brać jej na własną rękę! Jednorazowa dawka 150 mg może wywołać nudności, bóle głowy i osłabienie.
- Kobiety w ciąży i planujące rodzicielstwo muszą bezwzględnie uważać na ilość witaminy A w diecie – nadmiar uszkadza rozwijający się płód.
- Dzienna średnia zalecana dawka wynosi 800 µg (0,8 mg).
- Niedobór może być spowodowany spożywaniem posiłków o ograniczonej ilości tłuszczów oraz niedobory cynku.
- Żelazo i miedź ograniczają jej wchłanianie z przewodu pokarmowego.
- Typowymi objawami niedoboru są problemy skórne, łamliwe włosy i paznokcie, osłabioną odpornością, osłabieniem i gorszym gojeniem się ran.
Krótkie podsumowanie
Jeżeli chodzi o suplementacje to może być ona zbyt agresywna. Zdarzały się przypadki nawet uszkodzenia wątroby spowodowane zbyt dużymi dawkami witaminy. Bezpieczniejszym sposobem będzie przyjmowanie beta-karotenu, najlepiej z pożywieniem. Organizm sam będzie wstanie wytworzyć sobie jej tyle ile potrzebuje.
Pozdrawiam i życzę zdrowia
Rafał
Bibliografia: 1.Witaminy – Mój sposób na zdrowie. Beata Peszko, wyd. Heldruk, 2013 2. Lecznicza Żywność. Dr med. Jorge D. Pamplona Roger, wyd. Nowe Spojrzenie, 2014 3. Uzdrawiająca moc witamin, minerałów i ziół. Przegląd Reader’s Digest, 2000 4. https://poznajsienatluszczach.pl/2018/08/20/witamina-a-zrodla-skutki-niedoboru/